MAMMY'S: Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση στα βρέφη: Ψυχραιμία!

Στη βρεφική ηλικία η Γαστροισοφαγική Παλινδρόμηση (ΓΟΠ) είναι τόσο συνηθισμένη, ώστε να θεωρείται φυσιολογικό φαινόμενο. Τα περισσότερα βρέφη με απλή ΓΟΠ δεν χρειάζεται να υποβληθούν σε καμία εργαστηριακή εξέταση και μέχρι την ηλικία των 12-18 μηνών τα συμπτώματα υποχωρούν στην πλειονότητα των περιπτώσεων.

Παρόλα αυτά, αν η παλινδρόμηση είναι πολύ συχνή και δημιουργεί προβλήματα, μερικά απλά συντηρητικά μέτρα μπορεί να φανούν πολύ βοηθητικά. Σε περίπτωση όμως ανησυχητικών συμπτωμάτων θα πρέπει να συμβουλευτείτε τον Παιδίατρό σας.

Γαστροισοφαγική Παλινδρόμηση (ΓΟΠ) ονομάζεται η άνοδος του περιεχομένου του στομάχου στον οισοφάγο (το σωλήνα που συνδέει το στόμα με το στομάχι). Οφείλεται σε χαλαρότητα του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα (της βαλβίδας που φυσιολογικά παρεμποδίζει την αναγωγή των υγρών του στομάχου στον οισοφάγο). Το βρέφος με ΓΟΠ παρουσιάζει συχνές αναγωγές γάλακτος (γουλιές) κατά ή μετά τα γεύματα. Αραιά επεισόδια παλινδρόμησης συμβαίνουν φυσιολογικά σε όλα τα παιδιά. Η ΓΟΠ είναι παθολογική και ονομάζεται νόσος ΓΟΠ όταν συνοδεύεται από επιπλοκές. Η πολύ συχνή και μακροχρόνια ΓΟΠ συνδυάζεται με αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών. Για το λόγο αυτό είναι σημαντικό να αναγνωρίζουμε τα συμπτώματα της, ώστε να τα αναφέρουμε έγκαιρα στον Παιδίατρό μας.

Γιατί τα βρέφη εμφανίζουν ΓΟΠ;

Αιτία της ΓΟΠ των βρεφών είναι η χαλαρότητα του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα, η οποία συνοδεύεται από διαταραχή της κινητικότητας του οισοφάγου. Η διάταση που παρατηρείται στο στομάχι μετά από ένα μεγάλο γεύμα ή όταν το μωρό έχει καταπιεί αέρα προκαλούν παροδική χαλάρωση του οισοφαγικού σφιγκτήρα και άνοδο γαστρικών υγρών στον οισοφάγο.

Συγκεκριμένοι παράγοντες προδιαθέτουν τα βρέφη σε ΓΟΠ, όπως:

Η ανωριμότητα της λειτουργίας του οισοφάγου και του στομάχου

Η δίαιτα των βρεφών, η οποία περιλαμβάνει μεγάλο όγκο υγρών

Βρέφη που έχουν γεννηθεί πρόωρα και εκείνα που παρουσιάζουν τροφικές αλλεργίες μπορεί να εμφανίσουν ΓΟΠ συχνότερα από τα υπόλοιπα βρέφη.

Τι μπορεί να συμβεί όταν το περιεχόμενο του στομάχου παλινδρομεί στον οισοφάγο του μωρού;

Το υγρό που παλινδρομεί στον οισοφάγο είναι καυστικό, λόγω της περιεκτικότητας του σε οξύ, το οποίο παράγεται από το στομάχι και μπορεί να προκαλέσει διάβρωση και φλεγμονή στο εσωτερικό του οισοφάγου.

Πόσο συχνή είναι η ΓΟΠ και πώς εξελίσσεται με την πάροδο της ηλικίας;

Στη βρεφική ηλικία η ΓΟΠ είναι τόσο συνηθισμένη, ώστε να θεωρείται φυσιολογικό φαινόμενο. Συνήθως παρατηρείται στους 3 πρώτους μήνες της ζωής, όπου τα μισά βρέφη έχουν τουλάχιστον ένα επεισόδιο ΓΟΠ την ημέρα. Η μεγαλύτερη συχνότητα παρατηρείται στην ηλικία των 4 μηνών, όπου περίπου 70% των βρεφών εμφανίζουν ΓΟΠ, ενώ μέχρι την ηλικία των 12-18 μηνών τα συμπτώματα υποχωρούν στην πλειονότητα των περιπτώσεων. Αυτό οφείλεται στην προοδευτική ωρίμανση της λειτουργίας του οισοφάγου και του στομάχου. Επίσης, τα παιδιά αυτής της ηλικίας καταναλώνουν περισσότερες στερεές τροφές και περπατούν οπότε περνούν μεγαλύτερο μέρος της ημέρας στην όρθια στάση. Και τα δύο γεγονότα διευκολύνουν την κένωση του οισοφάγου και του στομάχου.

Παρότι τα συμπτώματα της ΓΟΠ υποχωρούν στα περισσότερα παιδιά μέχρι την ηλικία των 12-24 μηνών, μερικά παιδιά με συχνή παλινδρόμηση μπορεί να παρουσιάσουν προβλήματα σίτισης στον επόμενο χρόνο της ζωής. Επίσης, τα παιδιά με ΓΟΠ είναι περισσότερο πιθανό να εμφανίσουν ΓΟΠ όταν γίνουν ενήλικες.

Ποια είναι τα συμπτώματα της ΓΟΠ;

Το βρέφος με ΓΟΠ παρουσιάζει συχνές αναγωγές γάλακτος (γουλιές) κατά ή μετά το γεύμα. Τα επεισόδια μπορεί να προκληθούν όταν μετακινούμε το μωρό ή όταν το ξαπλώνουμε στην κούνια. Συνήθως οι γουλιές γίνονται χωρίς προσπάθεια και τα περισσότερα βρέφη είναι χαρούμενα, μερικά όμως μπορεί να επηρεάζονται από τα επεισόδια και να φαίνεται ότι υποφέρουν. Όταν η ΓΟΠ συμβαίνει συχνά παρατηρείται αναστάτωση στην οικογένεια και έντονη ανησυχία. Άλλα συμπτώματα που μπορεί να εμφανίσει το μωρό είναι: · Έντονο κλάμα · Εκνευρισμό και δυσφορία στη σίτιση

Τέντωμα του κορμού και έκταση του κεφαλιού προς τα πίσω μετά τη σίτιση Ανήσυχο ύπνο Λόξυγκα, φτάρνισμα, σιελόρροια Βήχα, βράσιμο, άπνοιες (σταμάτημα της αναπνοής για μικρά χρονικά διαστήματα).

Η ΓΟΠ εκδηλώνεται διαφορετικά στα βρέφη από ότι στα μεγαλύτερα παιδιά. Τα μεγαλύτερα παιδιά μπορεί να παρουσιάσουν τα ακόλουθα συμπτώματα: · Πόνο στην κοιλιά

Κάψιμο ή πόνο στο στήθος Χρόνιο βήχα Αναγωγές Νυχτερινό άσθμα Πόνο ή δυσκολία όταν καταπίνουν

Ποιές είναι οι επιπλοκές που μπορεί να συνοδεύσουν την ΓΟΠ;

Στη βρεφική ηλικία πιθανές επιπλοκές της ΓΟΠ αποτελούν:

Καθυστέρηση στην αύξηση, λόγω πρόσληψης ανεπαρκούς ποσότητας γάλακτος

Αναπνευστικά προβλήματα

Φλεγμονή και διάβρωση στον οισοφάγο

Εάν η φλεγμονή στον οισοφάγο αφεθεί χωρίς θεραπεία μπορεί να εμφανιστούν περαιτέρω επιπλοκές, όπως:

Δυσκολία στην κατάποση της τροφής

Αναιμία

Πώς θα διαγνώσει ο Παιδίατρος την ΓΟΠ;

Ο Παιδίατρος θα σας υποβάλλει μιά σειρά από ερωτήσεις, που αφορούν τα συμπτώματα του μωρού και τον τρόπο ταΐσματός του και στη συνέχεια θα εξετάσει το μωρό λεπτομερώς. Η λήψη καλού ιστορικού και η εξέταση του μωρού αρκούν για να διαπιστώσουμε την ύπαρξη ΓΟΠ. Πολλοί Παιδίατροι εφαρμόζουν δοκιμαστικά φαρμακευτική αγωγή στα βρέφη με υποψία ΓΟΠ ώστε να επιβεβαιώσουν τη διάγνωση, στην περίπτωση που τα συμπτώματα υποχωρήσουν με τη θεραπεία.

Τα περισσότερα βρέφη με απλή ΓΟΠ δεν χρειάζεται να υποβληθούν σε καμία εργαστηριακή εξέταση. Ειδικές ιατρικές εξετάσεις χρειάζονται σε περίπτωση που θέλουμε να αποκλείσουμε άλλες αιτίες εμετών ή να εντοπίσουμε επιπλοκές οφειλόμενες στην ΓΟΠ.

Πώς αντιμετωπίζεται η ΓΟΠ;

Η αντιμετώπιση της ΓΟΠ εξαρτάται από τα χαρακτηριστικά της και την παρουσία η όχι άλλων συμπτωμάτων. Η ΓΟΠ συνήθως δεν χρειάζεται ιατρική παρέμβαση. Στις περισσότερες περιπτώσεις η λεπτομερής ενημέρωση, εκπαίδευση και ο ενθάρρυνση των γονέων αρκούν. Εφόσον η παλινδρόμηση είναι πολύ συχνή και δημιουργεί προβλήματα, μερικά απλά μέτρα μπορεί να φανούν πολύ βοηθητικά:

1. Συνιστάται η τροποποίηση της θέσης του σώματος του μωρού στον ύπνο (ύπτια ανάρροπη) με ανύψωση του μέρους της κούνιας που τοποθετείται το κεφάλι του μωρού κατά 30 μοίρες. Η πρηνής θέση κατά τον ύπνο ελαττώνει την ΓΟΠ σε σχέση με την ύπτια ή ανάρροπη θέση. Επειδή όμως η πρηνής θέση κατά τον ύπνο έχει συσχετισθεί με αύξηση του κινδύνου αιφνιδίου θανάτου των βρεφών, δεν συνιστάται στις ηλικίες που ο αιφνίδιος θάνατος των βρεφών εμφανίζει αυξημένη συχνότητα.

2. Μετά το γεύμα κρατάμε το μωρό όρθιο στην αγκαλιά μας για 20-30 λεπτά

3. Προσπαθούμε να βάζουμε το μωρό να ρεφτεί στη μέση του γεύματος και στην περίπτωση που αυτό θηλάζει μετά το τέλος της σίτισης από τον ένα μαστό.

4. Δεν πρέπει να περιορίζουμε τα γεύματα του μωρού, γιατί αυτό μπορεί να παρεμποδίσει την αύξησή του. Παρόλα αυτά η χορήγηση μικρών και συχνών γευμάτων μπορεί να ελαττώσει την παλινδρόμηση.

5. Η χρήση ειδικού γάλακτος που περιέχει συστατικά τα οποία το κάνουν πιο παχύρευστο μπορεί να ελαττώσει τον αριθμό των επεισοδίων ΓΟΠ.

6. Παρότι η ΓΟΠ δεν σχετίζεται τις περισσότερες φορές με δυσανεξία στο γάλα αγελάδας, τα συμπτώματα των δύο καταστάσεων μπορεί να μοιάζουν μεταξύ τους. Συνεπώς ο Παιδίατρος μπορεί να συστήσει τη χορήγηση γάλατος με υδρολυμένη πρωτείνη (υποαλλεργικού) για 2-4 εβδομάδες.

Παρότι η ΓΟΠ αντιμετωπίζεται κυρίως με την εφαρμογή συντηρητικών μέτρων, σε μερικές σοβαρές περιπτώσεις ο γιατρός σας θα συστήσει φαρμακευτική αγωγή, ώστε να αντιμετωπιστούν τα συμπτώματα του μωρού, να επουλωθεί ο βλεννογόνος του οισοφάγου και να προληφθούν μελλοντικές επιπλοκές.

Πότε πρέπει να ανησυχήσουμε και να ζητήσουμε επειγόντως συμβουλή από τον Παιδίατρό μας;

Υπάρχουν σοβαρές παθήσεις της βρεφικής ηλικίας, που μπορεί να υποδύονται την ΓΟΠ, όπως: